Саволхои тести аз фанни Забоншиносии Умуми
#Кадом ҷараёни забоншиносӣ аниқ намудани аспекти тадқиқот ва таснифи фанни лингвистикаро масъалаи назариявии асосии забоншиносии умумӣ мешомориданд:
– ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
+ ҷараёни неограмматистҳо;
– ҷараёни мантикӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– ба ягон ҷараён вобаста нест.
# Фердинанд де Соссюр ва А. Мейеро асосгузори кадом ҷараён шуморида мешавад?
– ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни неограмматистҳо;
– ҷараёни мантикӣ;
– ҷараёни психологӣ;
+ ҷараёни сотсиологӣ.
# Ф.Ф.Фортунатовро асосгузори кадом мактаби забоншиносӣ медонанд?
– Қазон;
– неограмматистҳо;
+ Москва;
– ҷараёни психологӣ;
– ҷараёни сотсиологӣ.
# «Забон шакл аст, на асос» андешаи кист?
– Буслаев;
– Гумболд;
– Бодуэн;
+ Фердинанд де Соссюр;
– Г.Штейнтал.
# Дар садаи ХХ ҷараёни нави забоншиносӣ ба амал омада буд, чӣ ном дошт?
– ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни неограмматистҳо;
– ҷараёни мантикӣ;
+ҷараёни структуравӣ;
– ҷараёни сотсиологӣ.
#Кадоме аз олимони зерин ба забоншиносони давраи шӯравӣ марбутанд:
– Буслаев, Гумболд;
– Щерба, Бодуэн, Боп;
+ Мещанников, Виноградов;
– Фортунатов,Гумболдт, Крушевский;
– Штейнтал, Ф.Боп.
# Кадоме аз олимони тоҷики зерин ба забоншиносони давраи шӯравӣ марбутанд:
– Сино, Тӯсӣ;
– Айнӣ, Сино;
+Ш. Ниёзӣ,Д. Тоҷиев;
– Айнӣ, Б. Ғафуров, Маъсуми;
– Форобӣ, Розӣ.
# Аввалиин Грамматикаи забони тоҷикӣ (нашри академӣ) кай нашр шудааст?
+ 1956;
– 1960;
– 1985;
– 1989;
– 1961.
# Д. Тоҷиев, забоншиноси тоҷик бештар ба кадом қисмати забон кор кардааст?
– луғат;
– фонетика;
– морфология;
+ синтаксис;
– шева.
# Ш. Рустамов, забоншиноси тоҷик бештар ба кадом қисмати забон кор кардааст?
– луғат;
– фонетика;
+ морфология;
– синтаксис;
– шева.
# Сарвари мактаби забоншиносии Қазон кӣ буд?
– Ф.Бопп;
+ Бодуэн де Куртене;
– В.Виноградов;
– Ф.Фортунатов;
– Бругман.
# Дар Тоҷикистон пеш аз хатти кириллӣ бо кадом хат менавиштанд?
– Форсӣ;
– арабӣ;
+ лотинӣ;
– мехӣ;
– тоҷикӣ.
# Дар Тоҷикистон хатти кириллӣ кай ҷорӣ карда шуд?
– 1956;
+ 1940;
– 1911;
– 1928;
– 1989.
# Таълими хатти арабиасос то кадом сол дар Тоҷикистон роиҷ буд?
– 1956;
– 1940;
– 1911;
+ 1928;
– 1989.
# Кадоме аз ин олимон ба забоншиносии умумӣ асос гузоштаанд?
– Панинӣ
– А. Шлейхер
+ Гумболд
– Ф. де Соссюр
– Буслаев
# Методи муқоисавӣ-таърихӣ дар кадоме аз ин асрҳо ба вуҷуд омад?
– асрҳои 17-18;
+ асри 19;
– охири асри 20;
– асрҳои 18-16;
– асри 21.
# Намояндагони кадоме аз ҷараёнҳои зерин забонро чун фаъолияти фард ва инъикоси психологии халқ мешуморанд?
– ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни неограмматистҳо;
– ҷараёни мантикӣ;
– ҷараёни структуравӣ;
+ ҷараёни психологӣ.
# «Забон ҳодисаи ҷамъиятист»- андешаи кадом олим буд?
– Панинӣ
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Буслаев
+Ф.де Соссюр
# Ҷиҳати синхронии забонро тадқиқ кардан ба кадом ҷараён вобаста аст?
– ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни неограмматистҳо;
– ҷараёни мантикӣ;
– ҷараёни сотсиологӣ;
+ ҷараёни структурализм.
# Сарвари мактаби забоншиносии Прага кӣ аст?
– Панинӣ
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Буслаев
+Ф.де Соссюр
# Бодуэн де Куртене забонро чӣ гуна маънидод мекард?
– оғоз, саршавӣ, нестшавӣ;
– саршавӣ, гулгулшукуфӣ ва нестшавӣ;
– тағйирнаёбанда;
+ ҳамеша дар инкишоф;
– шахшуда.
# Бодуэн де Куртене ба забоншиносӣ кадом истилоҳотро илова намуд?
– фонетика, морфология ва синтаксис;
+ фонема, морфема, лексема;
– фонетика, лексикология, морфология, синтаксис;
– фонема, лексикография, ономия;
– фонетика, лексикография, морфология.
# «Курси забоншиносии умумӣ» асари кист?
– Ф. Фортунатов
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Бодуэн де Куртене
+Ф.де Соссюр
# Қисмати дохиливу берунии забонро кадом олим ҷудо кардааст?
– Ф. Фортунатов
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Бодуэн де Куртене
+ Ф.де Соссюр
# Ду аспекти забон- диахрония ва синхронияро аввалин маротиба кадом олим фарқ мекард.
– Ф. Фортунатов
– А. Шлейхер
– Гумболд
+ Бодуэн де Куртене
– Ф.де Соссюр
# Забони тоҷикӣ кай мақоми давлатӣ гирифт?
– 1956;
– 1940;
– 1911;
– 1928;
+ 1989.
# «Забон кулл бошад, нутқ ҷузъ» -андешаи кист?
– Панинӣ
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Буслаев
+ Ф.де Соссюр
# Сарвари мактаби забоншиносии Женева кӣ буд?
– Панинӣ
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Буслаев
+ Ф.де Соссюр
# Ду аспекти забон- диахрония ва синхронияро дар асоси консепсияи кадом олим ҷудо мегардад.
– Ф. Фортунатов
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Ниёзмуҳаммадов Б.
+ Ф.де Соссюр
# Дар охири асри Х1Х ва ибтидои асри ХХ кадом ҷараёни забоншиносӣ ба амал омад кадомҳо буданд?
– давраи шӯравӣ;
– ҷараёни сотсиологӣ, биологӣ?
– ҷараёни мантикӣ ва психологӣ ва миллӣ;
+ ҷараёни неограмматистҳо ва сотсиологӣ;
– намояндаи ягон ҷараён набуд.
# Омӯзиши ҷиҳати фалсафии забон дар нимаи аввали асри 19 дар чанд ҷараён инкишоф ёфта буд?
+ 2 ҷараён;
– 3 ҷараён;
– 4 ҷараён
– 5 ҷараён;
– ҳеч ҷараёни инкишофёфта набуд.
# Ф.И. Буслаев намояндаи кадом ҷараёни забоншиносӣ буд?
– давраи шӯравӣ;
– ҷараёни сотсиологӣ?
+ ҷараёни мантикӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– намояндаи ягон ҷараён набуд.
# Бештар ба кадом қисмати забон Буслаев диққат медод?
– фонетика;
– лексикология;
– морфология;
– фразеология;
+ синтаксис.
# Андешаи кадом олим: «Морфология мисли калима як қисми синтаксис аст»?
+ Буслаев;
– Гумболд;
– Бодуэн;
– Фердинанд де Соссюр;
– Г.Штейнтал.
# Мафҳуми – «Калима- мафҳум, ҷумла –муҳокима ва ҷумлаҳои мураккабу матн хулосабарорӣ» ба кадом ҷараён вобаста аст?
– мактаби лингвистии Москва;
– ҷараёни сотсиологӣ?
+ ҷараёни мантикӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– ба ягон ҷараён вобаста нест.
# Асосгузори ҷараёни психологӣ кӣ буд?
– Буслаев;
– Гумболд;
– Лейбсиг;
– Фердинанд де Соссюр;
+ Г.Штейнтал.
# Кадоме аз олимони зерин намояндаи ҷараёни ҷавонграмматикҳост?
– Буслаев;
– Гумболд;
+ Лейбсиг;
– Фердинанд де Соссюр;
– Г. Штейнтал.
# Ҷараёни ҷавонграмматикҳо кай ба амал омадааст?
– асрҳои 17-18;
+ охири асри 19;
– охири асри 20;
– асрҳои 18-19;
– асри 21.
# «Курси забоншиносии умумӣ»-ро кадом олим навиштааст, ки аз он дар донишгоҳхо дарс медод?
– Ф. Фортунатов
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Бодуэн де Куртене
+ Ф.де Соссюр
# Асосгузори мактаби забоншиносии Казон кист?
– Ф. Фортунатов
– А. Шлейхер
– Гумболд
+ Бодуэн де Куртене
– Ф.де Соссюр
# Забоншиносии давраи Таҷаддуд кадом асрҳоро дар бар мегирад?
– асрҳои 5-4 пеш аз милод;
– то асрҳои XV;
+ асрҳои XV-XVIII;
– ХХ-ХХ1;
– ягон давраеро дар бар намегирад.
# Дар кадом давра ба тартиб додани грамматикаҳо шурӯъ мекунанд?
– давраи пеш аз милод;
+ давраи Эҳё;
– асрҳои 5-4 то милод;
– давраи неограмматистҳо;
– асрҳои 7-8 ва Таҷассум.
# Забонҳои англисӣ, испанӣ, славянӣ, фаронсавӣ… дар кадом давра тартиб дода шудааст?
– давраи пеш аз милод;
+ давраи Таҷаддуд;
– асрҳои 5-4 то милод;
– давраи неограмматистҳо;
– асрҳои 7-8.
# Кадом олимро сарвари мактаби забоншиносии Прага медонанд?
– Панинӣ
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Буслаев
+ Ф.де Соссюр
# Олимон- забоншиносони давраи шӯравиро ҷудо кунед:
– Буслаев, Гумболд;
– Щерба, Бодуэн, Боп;
+ Щерба, Мещанников, Виноградов;
– Фортунатов, Крушевский,Гумболд;
– Штейнтал, Ф.Боп, Лейбсиг.
# Забоншиносони давраи шӯравиро ҷудо кунед.
– Сино, Тӯсӣ;
– Айнӣ, Сино;
+Ниёзӣ, Тоҷиев;
– Айнӣ, Б. Ғафуров;
– Форобӣ, Розӣ.
# Кадоме аз ин ҷараёнҳои забоншиносӣ забонро ҳодисаи ҷамъиятӣ медонистанд ва мавҷудияти онро берун аз ҷамъият эътироф намекарданд;
ҷараёни натуралистӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– ҷавонграмматикҳо;
+ ҷараёни сотсиологӣ;
– неограмматикҳо;
# Сарвари мактаби забоншиносии Москва кадоме аз олимони зерин маҳсуб меёбад:
– Шахматов А.А.
– Пешковский А.М.
– Крушевский В.А.
+ Фортунатов Ф.Ф.
– Бодуэн де Куртенэ;
# Кадоме аз ҷараёнҳои зерини забоншиносӣ назарияи забонро проблемаи илми мантиқ мешуморанд:
+ ҷараёни мантиқӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– ҷараёни натуралисӣ;
– ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни структурализм.
# Асари «Синтаксиси забони русӣ»-ро кадом олим навиштааст?
+ Шахматов А.А.
– Пешковский А.М.
– Крушевский В.А.
– Фортунатов Ф.Ф.
– Бодуэн де Куртенэ.
#Асосгузори мактаби забоншиносии сотсиологӣ кадом олим аст?
– Шахматов А.А.
– Пешковский А.М.
– Крушевский В.А.
+ Ф. де Соссюр
– Бодуэн де Куртенэ;
# Кадом ҷараён ба диалектҳо бештар диққат медоданд?
– ҷараёни мантиқӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– ҷараёни натуралисӣ;
+ ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни структурализм.
# Ҷиҳати синхронии забонро тадқиқ намудан, забонро чун система донистан, кадом ҷараён зарур медонистанд?
+ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни неограмматистҳо;
– ҷараёни мантикӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– ҷараёни сотсиологӣ.
# Забонҳоро аз рӯйи хусусияти грамматикиашон Август Шлейхер ба кадом гурӯҳҳо ҷудо мекунад?
– оғоз, гулгулшукуфӣ, нестшавӣ;
– ҳамеша дар инкишоф;
+ решагӣ, агллютинативӣ, флективӣ;
– тағйирёбанда;
– зинда, забонҳои рӯ ба рушд, мурда.
# «Грамматикаи забони немисӣ»-ро (соли 1819) кадом олим менависад?
– Гумболд;
+Я.Грим ;
– Бодеэн;
– Фортунатов;
– А. Востоков.
# «Грамматикаи забони русӣ»-ро (соли 1831) кадом олим менависад?
– Щерба;
– Я.Грим ;
– Бодеэн де Куртене;
– Фортунатов;
+ А. Востоков.
# Хоҷа Ҳасани Нисорӣ кадом ҳиссаҳои нутқро нишон дода буд:
– исм, сифат, феъл;
+исм, феъл ва ҳарф;
– исм, сифат, шумора, ҷонишин;
-исм, сифат ва калимаҳои ёридиҳанда;
– исм, сифат, шумора ва феъл.
# Хоҷа Ҳасани Нисорӣ исмро ба чанд гурӯҳ нишон дода буд:
+ 8 – зот, сафот, зарф, адад, ҷамъ, ҷинс, масдар, фоил;
– 4 – сифот, зарф, масдар, фоил;
– 6 – зот, сафот, зарф, адад, ҷамъ, ҷинс;
-5 – хос, адад, ҷамъ, ҷинс, фоил;
-7 – сафот, зарф, адад, ҷамъ, ҷинс, масдар, фоил;
# Саҳми кадоме аз олимони зерин ба забони точикӣ бештар аст:
+ Эделман;
– Франс Бопп;
– Герман Остгоф;
– Лейбсиг;
– Гумболдт.
# Кадоме аз олимони зеринро асосгузори методи муқоисавӣ-таърихӣ меноманд?
– Лейбсиг;
+Ф.Бопп;
-Гумболдт;
– Буслаев Ф.И.;
– Ф.Соссюр.
# «Дар хусуси морфологияи забон» асари кадом олим аст?
– Г.Штейнтал;
+ А. Шлейхер
– Гумболд
– Ф. де Соссюр
– Буслаев
# «Грамматикаи муқоисавии забонҳои ҳиндугерманӣ» асари кадом олим аст?
– Г.Штейнтал;
+ А. Шлейхер
– Гумболд
– Ф. де Соссюр
– Буслаев.
# «Дар бораи забони кави аз ҷазираи Ява» асари кадом олим аст?
– Г.Штейнтал;
– А. Шлейхер
+ Гумболд
– Ф. де Соссюр
– Буслаев
# А. Шлейхерро асосгузори кадом ҷараёни забоншиносӣ медонанд?
+ҷараёни натурбиологӣ;
– ҷараёни психологӣ;
– ҷавонграмматикҳо;
– ҷараёни сотсиологӣ;
– неограмматикҳо;
# «Грамматика бояд ба мантиқ такя намояд» андешаи кадом олим аст?
– Г.Штейнтал;
– А. Шлейхер
– Гумболд
– Ф. де Соссюр
+ Буслаев
# «Таснифоти ҳиссаҳои нутқ ва мавқеи исм» асари кадоме аз олимони зерин мебошад?
– Ш. Ниёзӣ,
– Д. Тоҷиев;
-Б. Ғафуров,
– Н.Маъсумӣ;
+ Ш.Рустамов.