Тестҳо аз фанни мантиқ

# 1. Кадоме аз ин олимон ин таърифро пешниҳод намудаанд: «Илме, ки забонро хамчун системаи аломат хаматарафа тадкик менамояд семиотика(юнонӣ-аломат) ном дорад.».

+ В.И. Кириллов ва А.А. Старченко;

– В. Ломоносов ва В.И. Кириллов;

– В. Ломоносов ва А.А. Старченко;

– Д. Кораблев ва В. Ломоносов;

– Н.Лермантов ва А.Некрасов:

# 2. Чавоби дурустро ёбед.

-. Мантиқ илм дар бораи мухити инсонӣ мебошад.

-. Мантиқ илм дар бораи конун в ҳуқуқҳои одамон мебошад.

+ Мантиқ , илм дар бораи тафаккури инсон, шакл, қонун ва қоидаҳои он мебошад.

– Мантиқ , илм дар бораи калимаҳо, ҷумлаҳо ва сохти он мебошад.

-. Мантиқ, илм дар бораи идоракунии ҷомеа мебошад.

# 3.Донишхое, ки бо ёрии узвхои ҳис пайдо мешаванд, якчанд шакл доранд ва онҳоро нишон диҳед.

+ Эҳсос, идрок ва тасаввур;

– Тафаккур ва тасаввур;

– Тафаккур ва идрок;

– Идрок ва қиёс;

– Эҳсос ва тафаккур:

# 4.Мафҳум чист?

+ мафҳум чунин шакли фикр аст, ки вай нишона ва асосии қонунҳоро ва ҳодисаҳои олами моддиро инъикос менамояд;

– мафҳум чунин шакли фикр аст, ки вай нишонаҳои номуҳим ва ҳодисаҳои олами маънавиро инъикос менамояд;

– мафҳум чунин шакли фикр аст, ки вай нишонаҳои муҳим ва асосии ҷахон ва ҳодисаҳои оламро инъикос менамояд;

– мафҳум чунин шакли фикр аст, ки вай характери муҳим ва асосии ашёхо ва ҳодисаҳои олами моддиро инъикос менамояд;

– мафҳум чунин шакли фикр аст, ки вай нишонаҳои муҳим ва асосии ашёхо ва ҳодисаҳои олами моддиро инъикос менамояд:

# 5.Чавоби дурустро нишон диҳед.

– эхсос чунин шакли донишест, ки вай ин ё он хосият, нишонаи ашё ва ходисахои мушаххасро инъикос менамояд;

– эхсос чунин шакли донишест, ки вай ин ё он характер, ва ходисахои мушаххасро инъикос менамояд;

– эхсос чунин шакли донишест, ки вай ин ё он хосият, характери ашё ва ходисахои мушаххасро инъикос менамояд;

– эхсос чунин шакли донишест, ки вай ин ё он хосият, хусусият ва ходисахои умумиро инъикос менамояд;

+ эхсос чунин шакли донишест, ки вай ин ё он хосият, нишонаи махсуси ашё ва ходисахои мушаххасро инъикос менамояд:

# 6. Кадоме аз таърифҳо дурустанд:

+ Он донише,ки инъикоси ашё, ходисаи том мебошад, идрок ном дорад;

– Он донише,ки хосияти ашё, ходисаҳо мебошад, идрок ном дорад;

– Он донише,ки характери ашё, ходисаи умумӣ мебошад, идрок ном дорад;

– Он донише,ки ашё, хусусияти том мебошад, идрок ном дорад;

-Он донише,ки инъикоси ашё, хусусияти том дорад, идрок ном дорад:

# 7.Мафҳумҳо аз ҳаҷм ва мазмун ба кадом навъҳо тақсим мегарданд:

+ тоқа ва умумӣ,нисбатдор ва бенисбат, муқоисашаванда ва муқоисанашаванда;

– тоқа ва умумӣ,бенисбат, муқоисашаванда ва муқоисакунанда;

-ҷуфт ва умумӣ,нисбатдор ва бенисбат, муқоисашаванда ва муқоисанашаванда;

– ҷуфт,нисбатдор ва бенисбат, муқоисашаванда ва муқоисанашаванда;

– беумумӣ,нисбатдор ва бенисбат,муқоисашаванда ва муқоисанашаванда:

# 8.Синтаксис чиро меомўзад?

+ Синтаксис чунин қисми семиотика мебошад, ки вай таркиби забонро меомўзад;

– Синтаксис чунин қисми семиотика мебошад, ки вай қисмҳои забонро меомўзад;

– Синтаксис чунин қисми забон мебошад, ки вай таркиби забонро меомўзад;

– Синтаксис чунин қисми семиотика мебошад, ки вай таркиби калимаро меомўзад;

– Синтаксис чунин қисми семиотика мебошад, ки вай таркиби ҳарфҳоро меомўзад:

# 9.Илме,ки масъалаи маънидод кардани аломатхо яъне тахлили муносибати байни аломатхо ва ашёхоро, бо ёрии аломатхо ифода карда мешаванд, меомузад.

+ Семантика;

-Прагматика;

– Синтаксис;

– Семиотика;

– Сотсиология:

# 10…. вазифахои коммуникативии забонро, яъне муносибатхои инсонро нисбати аломат ва инчунин муносибати баини одамонро дар вакти истифодаи аломат меомузад.

– Семантика;

– Прагматика;

+ Синтаксис;

-Семиотика;

– Сотсиология:

# 11. Забон ба кадом навъҳо таксим мегардад:

+ табии –гуфтугуи ва сунъи- илми;

– Лаҳҷаҳо ва китобӣ;

– морфологӣ ва табии;

– иҷтимоӣ ва илмӣ;

– гуфтугуи ва грамматики:

# 12.Дар сохаи тараққиёти илми мантик асарҳои фаласуфон ва донишмандони барҷастаи халқҳои Осиёи Миёна ва дигар мамолики Шарқ аҳамияти калон доранд. Ин донишмандонро нишон диҳед:

+ Абунасри Форобӣ, А.И. Сино, Носири Хисрав, Абулбаракоти Бағдодӣ, Умари Хайём, Фахриддини Розӣ, Насриддини Тўсӣ ;

– С.Насафӣ, ,С.Айнӣ,Лоиқ Ш. ,Фахриддини Розӣ, Насриддини Тўсӣ ;

– Х.Кошифӣ,Фирдавсӣ, А. Рудакӣ,Ф.Розӣ

– М. Турсунзода,С.Айнӣ, Лоиқ Ш.,Гулрухсор, Фарзона;

– Хилолӣ, А.Розӣ, А.Хофиз, с. Шерозӣ, Хаирандеш:

# 13. « … амали мантиқиест, ки бо ёрии он фикран монандӣ ва фарқи ашёхо тадқиқ ва муайян карда мешавад.» Ин амал чӣ ном дорад?

– Семантика;

– Мафҳум ;

+ Муҳокиа;

– Муқоиса;

– Исбот:

# 14. «..амали мантиқиест, ки бо ёрии он ашё, ҳодисаи мавриди омўзиши фикран ба қисмхо, чузъхо, элементҳо, чихатхои таркиби чудо карда шуда, хар яке дар алохидаги ва харчониба тадқиқ карда мешаванд.

– Семантика;

– Мафҳум;

– Муҳокима;

– Муқоиса;

+ Анализ(таҳлил):

# 15. Шакли дуюми донишҳое, ки ба воситаи узвҳои ҳиссӣ гиифта мешаванд, нишон дихед

– Мафҳум;

-Эҳсос;

– Идрок;

+ Тасаввур;

– Таҳлил:

# 16. Ќонуни асосии басандаро кӣ баён намудааст? «Њеҷ чиз бе сабаб ба вуҷуд намеояд, лекин ҳама чиз бо ягон асос ва боа мри зарурат пайдо мешавад».

– Афлотун;

– Арасту;

+ Левкип;

– Дониш;

– А.Сино:

# 17. Асари «Мантиқ –ул-машриқин» кадом мутафаккири шарқ навиштааст?

– А. Дониш;

– Саъдӣ Шерозӣ;

– А.Фирдавсӣ;

– У.Хайём;

+ А.Сино:

# 18. «Фикрхое, ки алока, муносибат, ашё, хусусият ва нишонахои онхоро ба воситаи тасдик ва ё инкор инъикос менамояд, …. ном дорад.» Ин чӣ гуна амали мантиқ аст?

– Синтез;

– Мафҳум;

+ Муҳокима;

– Муқоиса;

-Анализ(таҳлил);

# 19. Мафҳумҳои «миллат», «халқ», «қонун» ба чӣ гуруҳи мафҳумҳо дохил мегарданд?

-. умумии оддӣ;

– умумии чамъкунанда;

– муҳокимашаванда;

+ муқоисашаванда;

– бенисбият:

# 20. Мафхум аз чихати мазмун ба кадом гурўҳҳо тақсим мешаванд?

– мафхумхои мусбат ва манфӣ;

+ мафҳумҳои тоқа ва умумӣ;

– мафҳумҳои ҷуфт;

– мафҳумҳои муқоисашаванда;

-мафҳумҳои бенисбият:

# 21.«Ќатраҳои мантиқ» асари кист?

– Афлотун –мутафаккири Юнон;

– Арасту- мутафаккии Юнон;

– Дармакритӣ- мутафаккири Њиндустон;

– А.Сино-мутафаққири Асрҳои Миёна;

+ Љ.Локк-мутафаккири ғарб:

# 22. «Органон» (аслиҳаи дониш), ки ҷамъи асарҳо оид ба илми мантиқ аст, ба кӣ тааллуқ дорад?.

– Афлотун –мутафаккири Юнон;

+ Арасту- мутафаккири Юнон;

– Дармакритӣ- мутафаккири Њиндустон;

– А.Сино-мутафаққири Асрҳои Миёна;

– Љ.Локк-мутафаккири ғарб:

# 23.”… шаклӣ илмест дар бораи шаклҳои тафаккур, қонунҳои алоқамандии фикрҳо дар хулосабарорӣ ва исботкунӣ”. Ин таърифи чист?

– забон;

+ мантиқ;

– фалсафа;

– ҳуқуқ;

– экология:

# 24. “… фикрест, ки вай бо тариқи савол дониши ба миёнгузоштаро аниқтар ва муқаммалтар менамояд”. Калимаро дар ҷойяш гўзоред.

– забон;

– мантиқ;

– фалсафа;

– ҳуқуқ;

+ ҷавоб:

# 25.Мафхумхои «инқилоби иҷтимоӣ» ва «дарахти бед» хеч наздики надорад, чӣ гунна мафҳуманд?

– мафҳумҳои бенисбат;

– мафҳумҳои нисбатдор;

+ мафҳумҳои мукоисашаванда;

– мафҳумҳои муқоисанашаванда;

– мафхўмҳои умумӣ

# 26. Њар як муҳокимаи содда, қатъи назар аз мазмуни конкретии худ, аз се қисми таркибӣ иборат аст:

+ забони мантиқӣ, усули мантиқӣ, шакли мантиқӣ;

– фалсафаи мантиқӣ, сотсиологияи мантиқӣ;

– фалсафаи мантиқӣ ва услубҳои мантиқӣ;

– ҳуқуқ , бандаки мантиқӣ ва хабари мантиқӣ;

– мубтадои мантикӣ, хабари мантиқӣ ва бандаки мантиқӣ:

# 27. Муҳокима ба кадом навҳо тақсим мешавад.

– муҳокимаи забонӣ ва ғаиризабонӣ

– муҳокимаи мантиқӣ, сотсиологияи ва фалсафӣ;

– муҳокимаи фалсафаи мантиқӣ ва услубҳои мантиқӣ;

– муҳокимаи ҳуқуқи , мантиқӣ ва хабари ;

+ Муҳокимаи вуҷудӣ.,муҳокимаи хусусият,муҳокимаи муносибат:

# 28. “ …ба талаботи фикр, ки он ба тараққиёт, аниқтар саҳеҳтар ва мукаммалтар намудани дониши маълум нигаронида шуда, бо ёрии чумлаи грамматикии саволӣ ифода мешавад”. Дар ҷой нуқтаҳо чӣ меояд?

– ҷавоб ;

+ савол ;

– мафҳум ;

– муҳокима ;

– забон:

# 29. “…чунин шакли тафаккурест, ки дар вай аз як ё якчанд муҳокимаҳои мантиқан алоқадор ҳамчун хулоса муҳокимаи нав бароварда, дониш аз чизи маълум ба чизи номаълум мегузарад”.

– мафҳум;

– муҳокима;

– хулосабарорӣ;

+ ҷавоб;

– савол.

# 30.”… фикрест, ки вай бо тариқи савол дониши ба миёнгузоштаро аниқтар ва муқаммалтар менамояд”Чавоби дурустро ёбед.

+ ҷавоб ;

– савол ;

– мафҳум ;

– муҳокима;

– забон;

# 31. Навъҳои саволҳои мураккабро нишон диҳед.

– саволҳои мураккаби ғалат, бевосита ва бавосита;

– саволҳои мураккаби пурра ва нопурра ;

– саволҳои мураккаби ғалат , пурра ва нопурра;

+ саволҳои мураккаби муттасил, мунфасила ва омехта

– саволҳои мураккаби бевосита ва бавосита

#32. Табдил чист?

– Табдил чунин хуласабарории бевосита аст, ки дар натиҷаи он сифати муҳокима тағйир ёфта, мазмунаш дигаргун намешавад;

– Табдил чунин хуласабарории пурра аст, ки дар натиҷаи он сифати муҳокима тағйир наёфта, мазмунаш дигаргун намешавад;

+ Табдил чунин хуласабарории бавосита аст, ки дар натиҷаи он сифати муҳокима тағйир наёфта, мазмунаш дигаргун мешавад;

– Табдил чунин хуласабарории бевосита аст, ки дар натиҷаи он сифати муҳокима тағйир меёбад, мазмунаш дигаргун мешавад;

– Табдил чунин хуласабарории бевосита аст, ки дар натиҷаи он сифати муҳокима тағйир ёфта, мазмунаш дигар намешавад.

#33

“…чунин хулосабарории бавоситаи дедуктивӣ мебошад, ки дар вай муносибати ду истилоҳоти бо ёрии истилоҳи сеюм муайян карда мешавад.” Ин чигуна хулосабарорист? Чавобро ёбед.

+ силлогизм;

– дедуктивӣ;

– индукт тридективӣ ;

– намедонам

#34.”… чунин шакли хулосабарории бевосита аст, ки дар вай мубтадои муҳокимаи мақадимавӣ ба хабари муҳокимаи хулосавӣ ва хабари муҳокимаи муқадимавӣ ба мубтадои муҳокимаи хулосабарорӣ мубаддал мегардад.” Љавобро ёбед.

+ силлогизм;

– дедуктивӣ;

– индуктивӣ;

– тридективӣ ;

– гардониш

# 35. “… чунин хуласабарории бевосита аст, ки дар натиҷаи он сифати муҳокима тағйир ёфта, мазмунаш дигаргун намешавад. “ Љавоби дурустро нишон диҳед

– гардониш ;

+ табдил ;

– муҳокима;

– муқоиса ;

– намедонам.

# 36.Љавоби дурустро нишон диҳед.

– Дар натиҷаи табдил муҳокимаи тасдиқӣ ба муҳокимаи инкорӣ ва баръакс – муҳокимаи инкорӣ ба муҳокимаи тасдиқӣ мубаддал намегардад;

+ Дар натиҷаи табдил муҳокимаи тасдиқӣ ба муҳокимаи инкорӣ ва баръакс – муҳокимаи инкорӣ ба муҳокимаи тасдиқӣ мубаддал мегардад ;

– Дар натиҷаи табдил муҳокимаи тасдиқӣ ба муҳокимаи инкорӣ ва баръакс – муҳокимаи инкорӣ ба муҳокимаи инкорӣ мубаддал мегардад;

– Дар натиҷаи табдил муҳокимаи тасдиқӣ ба муҳокимаи инкорӣ ва баръакс – муҳокимаи тасдиқӣ ба муҳокимаи тасдиқӣ мубаддал мегардад;

– Дар натиҷаи табдил муҳокимаи тасдиқӣ ба муҳокимаи тасдиқӣ ва баръакс – муҳокимаи инкорӣ ба муҳокимаи тасдиқӣ мубаддал мегардад.

# 37. Љавоби дурустро нишон диҳед.

– Дар натиҷаи хулосабарории бавосита сифат ё миқдори муҳокимаи ҳамчун муқаддима гирифта нашуда тағйир меёбад,вале маънои объкетивии он дигаргун намешавад ;

– Дар натиҷаи хулосабарории бавосита сифат ё миқдори муҳокимаи ҳамчун муқаддима гирифташуда тағйир намеёбад,вале маънои объкетивии он дигаргун намешавад ;

– Дар натиҷаи хулосабарории бавосита миқдори муҳокимаи ҳамчун муқаддима гирифташуда тағйир меёбад,вале маънои объкетивии он дигаргун намешавад ;

– Дар натиҷаи хулосабарории бавосита сифати муҳокимаи ҳамчун муқаддима гирифташуда тағйир меёбад,вале маънои объкетивии он дигаргун мешавад;

+ Дар натиҷаи хулосабарории бавосита сифат ё миқдори муҳокимаи ҳамчун муқаддима

гирифташуда тағйир меёбад,вале маънои объкетивии он дигаргун намешавад.

# 38.

Савол ба навъ тақсим мешавад?

– саволҳои аниқ, саволҳои пуркунанда ;

– саволҳои бетартиб;

– саволҳои ноаниқ ва пуркунанда ;

– саолҳои ҷавобдор ва беҷавоб ;

+ саволҳои содда ва мураккаб:

# 39. “… чунин шакли хулосабарории бевосита аст, ки дар вай мубтандои муҳокимаи мақадимавӣ ба хабари муҳокимаи хулосавӣ ва хабари муҳокимаи муқадимавӣ ба мубтадои муҳокимаи хулосабарорӣ мубаддал мегардад .” Ин чи гуна хулосабарорист.

– гардониш ;

+ табдил ;

– муҳокима ;

– муқоиса ;

– хулоса.

# 40. Хулособарорӣ аз ҷиҳати қатъиян бароварданихулоса ба чанд навъ тақсим?

+ дедуктивӣ ва индуктивӣ ;

– хулосабарории тазоҳурӣ ва ғайри тазоҳурӣ ;

– воситавӣ ва бевоситавӣ ;

– зарурӣ ва муқадимавӣ ;

-олӣ ва нисбӣ:

# 41. Асарҳои “Аналитикаи якум” ва “Аналитикаи дуюм” асарҳои мантиқии кадом мутафаккир мебошад?

+ Арасту ;

– Афлотун;

– Суқурот;

– Сино;

– Љ.Локк

– 42. “қиёси …, ки ба воситаи он хулосаи ҳақиқии эътиборнок хосил мешавад”-ин ҷо кадом навъи қиёс ба назар дошта шудааст?

+ дақиқ ;

– нодақиқ ;

– ээҳтимолӣ ;

– ғаиридақиқ;

– намедонам

# 43 “қиёсе …, ки хулосаи он тахминӣ, эҳтимолист”- ин чи навъи киёсаст?

– дақиқ ;

+ ғайридақиқ;

– эҳтимолӣ ;

– хулосавӣ ;

– намедонам.

# 44. Хулосабарории бевосита якчанд шакл дорад.

Шаклҳои дурустро нишон диҳед.

– Гардониш; табдил ва муқобилгузории муҳокима.;

+ табдил, мукоиса ва қиёс ;

– қиёс, силлогизм, муқоиса ;

– гардониш, силлогизм ;

– дедуктивӣ, гардонишӣ ва табдил.

# 45. Аз ҷиҳати сохти грамматикӣ ҷовобҳо чанд хел мешаванд?

+ ҷавобҳои аниқ ва ноаниқ;

– ҷавобҳои мухтасар;

– ҷавобҳои пурра ва нопурра ;

– ҷавобҳои мусбӣ ва манфӣ;

– ҷавобҳои саҳеҳ ва аниқ:

# 46. “муҳокимаи наве, ки аз муқаддимаҳо бармеояд, онҳоро …. меноманд”. Љавобро ёбед?

+ хулоса;

– ҷавоб;

– савол;

– муқаддима ;

– намедонам:

# 47.Аз ҷихати миқдорӣ муқаддимаҳо хулосабарорӣ ба чанд навъ тақсим мешаванд?

+ хулосабарории бевосита ва бавосита ;

-хулосабарории калон ва хурд ;

– хулосабарории кулли ва ҷузъи;

– хулосабарории нисби ва амалӣ;

– хулосабарории дедуктивӣ ва реалӣ:

# 48. “Дониш ва муҳокимаҳои аввалине, ки аз онҳо муҳокимаи нав бармеояд, … номида мешавад”. Љавобро ёбед.

– хулоса;

– ҷавоб;

– савол;

+ муқаддима ;

– намедонам:

# 49. Љавобҳо ба кадом навъҳо тақсим мешаванд?

+ ҷавобҳои дуруст ва ғалат ;ҷавобҳои бевосита ва бавосита (мустақим ва номустақим); ҷавобҳои мухтасар ва муфассал; ҷавобҳои пурра ва нопурра;

– ҷавобҳои пурра ва мунфсила ;

– ҷавобҳои пурра ва нопурра ;

– ҷавобҳои мустақим ва номустақим ;

– намедонам:

# 50. Хулосабарори иқиёсӣ аз ҷиҳати саҷияи чизҳои дар он муқоисашаванда чанд навъанд

– қиёсӣ ашёҳо ва чизҳо;

– қиёсӣ муносибатҳо ва ахборотҳо;

– қиёсӣ ашёҳо ва муносибатҳо;

+ қиёсӣ эҳтимолӣ ва дараҷавӣ ;

– қиёсӣ махсус ва манфӣ:

# 51.Мантик илм дар бораи чист?

+ Мантиқ илм дар бораи тафаккури инсон, шакл, қонун ва қоидаҳои он мебошад;

– илм дар бораи табиат;

– қонунҳои инкищофи ҷомеа ;

– илм дар бораи ҳоидисаҳои табиат;

– илм дар бораи узвҳои дохилӣ:

# 52.Дониш чист?

– мувофиқати ҳақиқат бо табиат;

+Дониш ин инъикоси ашё ва ходисахои олами модди дар майнаи инсон ва шуури вай мебошад.

– Риштаи пайвасткунандаи тафаккур бо олами воқеи;

-Дониш ин илм аст;

– дониш ин маърифати инсон аст:

# 53.Инсон бо ёрии чи дониш пайдо мекунад?

+ бо воситаи узвҳои ҳискунанда;

– бо васитаи дарки олам;

– Инсон бо ёрии усулхои муайян ва воситахои гуногуни ашёвк

ходисахо олами моддиро дар шуур инъикос намуда дар бораи онхо дониш пайдо мекунад;

– бо востаи ақл:

-.Дарачаи аввалини дониш аз чи сар мешавад ?

-аз дидан;

– аз шунидан;

– маълумот;

+Дарачаи аввалини дониш аз хиссиёт сар мешавад.

– аз дарк:

# 55.Узвхои хис чандтоанд?

-10-то;

– 6-то;

– 3-то;

– 4-то;

+ Узвхои хис 5-тоанд: босира, сомеа,таъм, шомеа, ломиса.

# 56. Дониши бо ёрии хис пайдошаванда чанд шакл дорад?

+Дониши бо ёрии хис пайдошаванда 3 шакл дорад.

– як шакл;

– ду шакл;

– чор шакл;

– панҷ шакл:

# 57. Шаклхои дониши хиссро номбар кунед?

– тассавур, ҳукм;

+ Шаклхои ассосии дониши хисси ин эхсос, идрок, тассавур мебошад.

– мафҳум хулосабарори;

– моҳият, гипотеза;

– умумиятдиҳӣ моделсози:

# 58. Эхсос чист?

– эҳсос ин донистани ҳодисаҳо;

– шунидани овозҳо;

+ Эхсос ин зиннаи оддитарини шакли дониши бо ёрии узвхои хиспайдошаванда мебошанд.

– фаҳмидани воқеаҳо;

– зинаи охирини дониш буда бо ёрии узви зоиқа пайдо мешавад:

# 59. Идрок чист?

– донише, ки тавассути органҳои ҳис пайдо мешавад;

– идрок зинаи аввалини донишбуда ба воситаи дарки олам пайдо мешавад;

– инъикоси воқеъият дар шуури инсон;

+ он донише, ки инъикоси ашё ходисаи том мебошад идрок ном дорад.

– дониши даргузашта пайдошуда:

# 60. Дар идрок чи чамбаст мешавад?

-дониш;

-ҳис;

– фаҳмиш;

– тассавур;

+ Дар идрок хамаи эхсосот чамбаст мешавад.

# 61. Идрок аз чи иборат аст?

+ Идрок аз мачмуи эхсосот иборат аст.

-аз маҷмуи ҳиссёт;

-аз маҷмуи тассавурот;

-аз маҷмуи хулосаҳо;

– аз маҷмуи фарзияҳо:

# 62. Тассавур чигуна дониш аст?

– дониши дар амал;

+ Тассавур донишест, ки вай аз ин пеш дар шуури инсон бо ёрири органхои хиссиёташ дар натичаи ба вучуд омадани, дарк шудани ашёхо, ходисахо пайдо шуда дар айни хол аз назар дур шудааст ва метавонад аз нав баркарор шавад;

-дониши, ки дар эҳсосот ҷой дошта вале дарк нашуда;

-донише, ки ҳоли ҳозир пайдо шудааст;

– донише , ки пурра ҷамъбаст нашудааст;

# 63. Оё инсон ба воситаи узвхои хис хамаи конуну мохияти ходисаву конунхои ашёхоро хис карда метавонад?

+ мохият, конуният, робитахои инкишофи зарурии ашё ва ходисахоро бо ёрии узвхои хис донистан мумкин нест,;

– мохият, конуният, робитахои инкишофи зарурии ашё ва ходисахоро бо ёрии узвхои хис донистан имконнопазир аст,

– мохият, конуният, робитахои инкишофи зарурии ашё ва ходисахоро бо ёрии узвхои хис донистан мумкин аст,

– мохият, конуният, робитахои инкишофи зарурии ашё ва ходисахоро бо ёрии узвхои хис донистан шарт нест

мохият, конуният, робитахои инкишофи зарурии ашё ва ходисахоро бо ёрии узвхои хис донистан на хама вакт мумкин аст,

# 64. Тафаккур чист?

-Дониши санчидашуда аст,

-Инъикоси бевоситаи чизхоро дониста наметавонад

-Тафаккур инъикоси бавоситаи олами моддист. Ки инсон онхоро дониста наметавонад.

+ Тафаккур инъикоси бевосита ва умумиятёфтаи олами моддист, к ибо ёрии он инсон чизхои хиснашавандаро низ дониста мегирад.

-Донишхои гуногун мебошад.

# 65. Донишхои бевосита чи гунна донишанд?

– Донишхое к ибо ёрии узвхои хис пайдо шуда ходисахои мухитро инъикос наменамояд, дониши бевосита ном дорад.

– Донишхое к ибо ёрии узвхои хис пайдо шуда ходисахои оламро менамояд, дониши бевосита ном дорад.

– Донишхое к ибо ёрии узвхои хис пайдо шуда ходисахои чамъиятиро инъикос менамояд, дониши бевосита ном дорад.

– Донишхое к ибо ёрии тасаввурот пайдо шуда ходисахои мухитро инъикос менамояд, дониши бевосита ном дорад.

+ Донишхое к ибо ёрии узвхои хис пайдо шуда ходисахои мухитро инъикос менамояд, дониши бевосита ном дорад.

66. Тафаккур ба чи вобаста аст?

+ Тафаккур маълумотхои хакики донишхое, ки дар натичаи мушохида хис кардани ашё пайдо мешавад вобаста аст.

– Тафаккур маълумотхои хакики

– Тафаккур дониш аст;

– Тафаккур ба шуур вобаста аст;

– Тафаккур як ҷузъи шуур аст:

# 67. Тафаккур дарачаи чандуми дониш аст?

– Тафаккур дониш аст;

+ Тафаккур Дарачаи дуюми дониш аст.

– Тафаккур ба шуур вобаста аст;

– Тафаккур як ҷузъи шуур аст

– намедонам:

# 68. Тафаккур чанд шакл дорад?

– панҷ шакл;

-шаш шакл;

– Тафаккур 3 шакл дорад: мафхум, мухокима, хулосаи акли.

– ду шакл;

– чор шакл:

# 69. Мафхум чист?

– Мафхум чунин шакли тафаккур мебошад;

– мафҳум шакли бошууронаи дониш аст;

– мафҳум шакли мураккаби шуур аст;

+ Мафхум чунин шакли тафаккур мебошад, ки тамоми нишонахои мухими ашёро инъикос менамояд.

– мафҳум вуҷуд надорад:

# 70. Тафаккур бо чи алокаманд аст?

-Алокаманд нест,

– Тафаккур бо забон ва нутк алокаманд аст.

– Бо майна ва нутк алокаманд аст,

-Бо чашм ва гуш алокаманд аст,

+ Бо хиссиёт ва забон алокаманд аст,

# 71. Мантик аз кадом калима гирифта шуд?

-Калимаи лотини маънояш андеша аст.

-Калимаи руси маънояш меомузам аст,

– Мантик аз калимаи араби гирифта шуда маънояш нутк. Забон мебошад.

– Калимаи форси маънояш фикр аст,

-Калимаи англиси маънояш одам аст

# 72. Оё илми мантик тафаккурро хаматарафа омухта метавонад?

+ Илми мантик тафаккурро хаматарафа меомузад.

$В)Боз илмхои дигар низ меомузад,

$С)Бо воситаи илмхои дигар меомузад,

$D) Илми мантик тафаккурро хаматарафа омухта наметавонад.

$Е) Кисман меомузад..

# 73. Тафаккурро гайр аз илми мантик боз кадом илмхо меомузад?

– математика, адабиёт ,

-физика, химия, сотсиология,

-демография, таърих, фалсафа,

– сиёсатшиноси, мусики, астрономия ,

+ Тафаккурро ба гайр аз илми мантик психология. Фалсафа, физиологияи фаъолияти олами асаб меомузад.

# 74. Психология кадом чихатхои тафаккурро меомузад?

+ Психология хамаи ходисахои рухии инсон ва хусусиятхо ин ходисахои рухиро таткик менамояд.

– Психология хамаи тагйиротхои дилро ва хусусиятхо ин ходисахои рухиро таткик менамояд.

– Психология хамаи ходисахои рухии инсон ва хусусиятхо органхои дохилиро таткик менамояд.

– Психология хамаи ба инсон дахл доштаро ва хусусиятхо ин ходисахои рухиро таткик менамояд.

– Психология холати чисмони инсон ва хусусиятхо ин ходисахои рухиро таткик менамояд.

# 75. Физиология кадом чихатхои тафаккурро меомузад?

– Физиология фаъолияти олии дил, чараёнхои моддии майнаи сарро меомўзад.

+ Физиология фаъолияти олии асаб, чараёнхои моддии майнаи сарро меомўзад.

– Физиология фаъолияти олии рагхои хунгузар, чараёнхои моддии майнаи сарро меомўзад

– Физиология фаъолияти олии асаб, органхои берунаромеомўзад.

– Физиология фаъолияти олии узвхои дохили, чараёнхои моддии майнаи сарро меомўзад.

# 76. Фалсафа кадом чихатхои тафаккурро меомузад?

– Фалсафа масъалахои муносибати тафаккурро бо олами гайримодди, пайдоиш, ташшакул ва шаклхои тафаккурро меомўзад.

-Фалсафа масъалахои муносибати тафаккурро бо олами маънави, пайдоиш, ташшакул ва шаклхои тафаккурро меомўзад.

+ Фалсафа масъалахои муносибати тафаккурро бо олами модди, пайдоиш, ташшакул ва шаклхои тафаккурро меомўзад.

– Фалсафа масъалахои муносибати тафаккурро бо олами беруна, пайдоиш, ташшакул ва шаклхои тафаккурро меомўзад.

– Фалсафа масъалахои муносибати тафаккурро бо олами бегона, пайдоиш, ташшакул ва шаклхои тафаккурро меомўзад.

# 77. Илми мантик кадом тарафхои тафаккурро меомузад?

– Тарафхои берунии тафаккур,

– Тарафхои дохилии тафаккур,

– Тарафи сохти таркибии тафаккур,

+ Илми мантик шаклхои тафаккур аз чихати сохти дохили ва тартиби ботини меомузад.

– Тарафи сохти мобайнии тафаккур,

# 78. Конунхои мантики чист?

– Конунхои асоси,

– Конунхои зарури,

– Конунхои хаёт,

– Конунхои чамъияти,

+ Конунхои умумию алокаи зарури ва мухими фикрро конунхои мантики меноманд.

# 79. Дар илми мантик чанд конунхои мантик аст?

+ Дар илми мантик 4 конуни мантик аст: конуни айёният, зиддият, истиснои салоса, асоси басанда.

– 4 конун 6 конуни табиат, конуни чамъият, конунизиддият, конуни умуми,

– 2 конун: конуи инкори инкор, конуни айният,

– 1 конун: конуни ягонаги ва муборизаи ба хам зидхо,

– ягон конун нест,

# 80. Мантики шакли чист?

Дар бораи намудхои гуногуни донишхои хисси,

+ Мантики шакли илмест, ки дар бораи шаклхои тафаккур, конунхои алокамандии фикрхо дар хулосабарори ва исботкуни.

-Дар пайванди шахс ва чомеа,

– Дар дарки мухаббат,

– Дар бедории эхсосот,

# 81. Ахамияти конунхои мантики дар чист?

– Дар бедор сохтани эхсосот,

– Дар фахмидани мохияти ашёхо,

+ Ахамияти конунхои мантики дар он аст, ки онхо дар хамаи сохахои дониш амал мекунанд ва барои хулосабарори истифода мешаванд.

– Дар санчидани неруи аклони,

– Дар амали шудани хохишхо,

# 82. Шаклхои хулосабарории мантикшиносони хиндро номбар кунед.

– йога, упомая.миманса,

– Нигамана, чайния, ведхо,

-кшатра, ваши, сали.

+ 5- тоанд: протизина, хетту, удахарона, упомая, нигамана.

– кришна, индра,хетту

# 83. Ибни Сино дар бораи илми мантик чи мегуяд?

– Мантик илми хак аст.

– Мантик дониши инсонро пурра мекунад.

– Мантик воситаии омухтани хакикат аст.

– мантик фикрро тоза мекунад.

+ Мантик воситаест, ки рохи дониста гирифтани фикрхои хакикиро муайян мекунанд.

# 84. Асари мантики Арасту чи ном дорад?

+ «Органон»

– «Давлат»

– «Сиёсат»

– «Шифо»

– «Начот»

# 85. «Органон»-и Арасту аз чанд китоб иборат аст?

– Аз 2 китоб иборат аст.

+ $В) Аз 6 китоб иборат аст.

– Аз 4 китоб иборат аст.

– Аз 9 китоб иборат аст.

– Аз 3 китоб иборат аст.

# 86. Илми мантикро «аналитика» ки меномид?

-Демокрит ;

-Зенон;

+ Арасту;

– Гераклит ;

– Гиппократ;

# 87. Кадом олими мантики ба илм оиди тафаккур «логика» ном гузошт?

– Арасту;

– Маркс;

– Фороби;

+ Зенон;

– Афлотун ;

# 88. –Акидахои Абунасри Фароби оиди мантик дар кадом асархояш байн шудааст?

– «Конунҳо»

– «Шифо»

– «Донишнома»

– «рисола оид ба ҳастӣ»

+ «Чавхарнома», муносибати байни Арасту ва Гален, «Манбаҳои фалсафаги», «Рисола дар бораи акл», «Пеш аз фалсафа» чиро бояд омўхт.

# 89. Номи асари Насриддини Тусро оиди мантик гуед.

– «Наводирулвақое»;

+ «Асос-ул-иктибос»

– «Сиёсатнома»;

– «Насиҳатнома»;

– «Бустон»;

# 90. Мафхум чиро инъикос менамояд?

– ходисаҳои беруни;

– аломатҳои табии;

– Мафхуми нишонахои асоси ва мухими ашёро инъикос менамояд.

– нишонаҳои дохилӣ;

мазмун мундариҷа:

# 91. Мукоиса чист?

– Мукоиса чунин амали мантикиест, к ибо ёрии он фикран бегона ва фарки ашёхо таткик ва муайян карда мешавад.

– Мукоиса чунин амали мантикиест, к ибо ёрии он фикран якхела ва фарки ашёхо таткик ва муайян карда мешавад.

– Мукоиса чунин амали мантикиест, к ибо ёрии он фикран дигар ва фарки ашёхо таткик ва муайян карда мешавад.

+ Мукоиса чунин амали мантикиест, к ибо ёрии он фикран монанди ва фарки ашёхо таткик ва муайян карда мешавад.

$Е) Мукоиса чунин амали мантиқиест, к ибо ёрии он фикран ҳархела ва фарки ашёхо таткик ва муайян карда мешавад.

# 92. Бо ёрии мукоиса кадом муносибатхои ашё ошкор мегардад?

+Бо ёрии мукоиса танхо муносибатхои дохили ашёхо ошкор мегардад.

– Бо ёрии мукоиса танхо муносибатхои ҳамдигар ашёхо ошкор мегардад.

– Бо ёрии мукоиса танхо муносибатхои доими ашёхо ошкор мегардад.

– Бо ёрии мукоиса танхо муносибатхои хоричӣ ашёхо ошкор мегардад.

– Бо ёрии мукоиса танхо муносибатхои берунии ашёхо ошкор мегардад.

# 93. Чихатхои дохилии ашёхо бо ёрии чи таткик карда мешавад?

+ Чихатхои дохили, кисмхои таркибии ашёхо ва алокамандии онхо бо ёрии дигар амали мантики таткик карда мешавад, ки анализ ном дорад.

– бо ёрии методҳо;

– бо ёрии амалҳои иҷрошаванда;

– бо ёрии синтез ва анализ;

– бо ёрии амалҳои мантиқи:

# 94. Анализ чист?

– таҳлили факту рақамҳо

+ Анализ чунин амали мантикиест, ки бо ёрии он ашё, ходисаи мавриди омузиши фикран ба кисмхо, чузъхо, элементхо, чихатхои таркиби чудо карда шуда, хар яке дар алохидаги ва харчониба таткик карда мешавад.

– анализ чунин амали мантикиест, к ибо ёрии он кисмхо, чихатхои таркиби ба воситаи анализ чудо гардида, фикран якчоя муттахид карда мешавад ва алокаманди, ба хам таъсиррасонии кисмхои таркиби ашёи том омухта мешавад.

– таъсиррасони як қисми таркибёбии ашё;

– амали мантиқест, к ибо ёрии он мақсаду мундариҷаи фикр таҳлил карда мешавад:

# 95. Синтез чист?

– таҳлили факту рақамҳо;

– муқоиса кардани фикри дигар;

+ Синтез чунин амали мантикиест, к ибо ёрии он кисмхо, чихатхои таркиби ба воситаи анализ чудо гардида, фикран якчоя муттахид карда мешавад ва алокаманди, ба хам таъсиррасонии кисмхои таркиби ашёи том омухта мешавад.

– таъсиррасони як қисми таркибёбии ашё;

– амали мантиқест, к ибо ёрии он мақсаду мундариҷаи фикр таҳлил карда мешавад:

# 96. Кисмхои таркибии ашёхо дар вакти анализ чик ор карда мешавад?

– ҷудо карда мешавад;

– тақсим карда мешавад;

– пурра карда мешавад;

– Чудо карда мешавад.

– яклухт карда мешавад

# 97. Кисмхои таркибии ашёхо дар вакти синтех чик ор карда мешавад.

– ҷудо карда мешавад;

+ тақсим карда мешавад;

– пурра карда мешавад;

– яклухт карда мешавад;

– Якчоя карда мешавад.

# 98. Анализ ва синтез дар таълиму тарбия истифода мешавад ё не?

+ Истифода мешавад.

– на ҳама вақт;

– дар баъзе ҳолатҳо;

– қисман;

– нопурра:

# 99. Чудо карда гирифтани хусусиятхои ашёро дар мантик чи меноманд?

– ирода;

+ Тачрид;

– мантиқ;

– фарзия;

– индуксия:

# 100. Таҷрид чист?

+ Тачрид чунин амали мантикиест, ки дар рафти он нишона, хусусиятхои мухими ашёхо ходисахо фикран чудо карда шуда, дигар нишонахо, хусусиятхо, алока ва чихатхои хамон ашё аз назар дур карда мешавад.

– амали мантиқест, ки дар рафти он фикр баён карда мешавад;

амали мантиқест.ки дар рафти он хулосабароварда мешавад;

– амали мантиқест.ки дар рафти он муҳокимарони карда мешавад;

– амали мантиқест.ки дар рафти он мазмуну мундариҷаи ҳодисаҳо кушода дода мешавад: