забони миллӣ
-
Истиқлол ва забоншиносии тоҷик
Истиқлол ва равандҳои сиёсиву фарҳангии давраи навини рушди таърихии Тоҷикистони соҳибистиқлол дар назди равшанфикрон ва зиёиёни кишвар вазифаҳои нав мегузорад. Дар ин марҳилаи таърихсоз муайян кардани самтҳои асосии инкишофи ҷомеа, тарбияи наслҳои имрӯза дар руҳияи ватандӯстиву ватанпарастӣ, баланд бардоштани сатҳи худогоҳӣ ва худшиносии миллӣ ва бад-ин василаву роҳҳои дигар таъмини…
Подробнее » -
Кӯшишҳои навсозии забони адабии тоҷикӣ дар ибтидои саддаи XX
Охири солҳои 20-ва авоили солҳои 30-юми асри гузашта дар таърихи забони тоҷикӣ ҳодисаҳое ба вуқӯъ пайвастанд, ки баҳсу мунозира дар атрофи суду зиёни онҳо то рӯзгорони мо ҳамчунон идома дорад. Ин ҳодисаҳо иборат буданд аз табдили алифбои анъанавии тоҷикон (арабӣ) ба лотинӣ, таҳия ва танзими имлои нав, таъйини чигунагии забони…
Подробнее » -
Забони тоҷикӣ нахустунсури пояи фарҳангии миллат
Забон бузургтарин сармояи фарҳангӣ ва муҳимтарин омили нигаҳдорӣ, ҳимоя ва интиқолдиҳандаи фарҳангу тамаддун ва суннату анъанаҳои ҳар миллат буда, дар ҳифозати асолати миллӣ ва ба ояндагон мерос гузоштани ҳувияти миллӣ нақши ҳалкунанда дорад. Забон оинаи тамомнамои шуури иҷтимоӣ ва рангу бӯи арзишҳои миллии ҳар қавму миллат аст. Забони модарӣ нахустин…
Подробнее » -
Чанд мулоҳиза оид ба натиҷаҳои конференсияи забоншиносони Тоҷикистон дар соли 1964
Моҳи октябри соли 1964 (6-уми октябр) дар шаҳри Душанбе конференсияи умумиҷумҳурии забоншиносӣ доир гардид, ки баъд аз Анҷумани забоншиносии соли 1930 дувумин рӯйдоди муҳим дар фаъолияти фарҳангии ҷумҳурӣ дар солҳои Шуравӣ буд. Ҳарчанд ки баргузоркунандагони ин конференсия даъвати онро баъд аз «совешчания»-ҳои соли 1938 (ду совешчания), ки асосан барои иваз кардани…
Подробнее » -
Забони тоҷикӣ мероси таърихии тоҷикон аст
Имрӯз дар бораи забони тоҷикӣ ва заминаҳои таърихии пайдоиши он фикрҳои гуногун пайдо шудаанд ва аз тарафи баъзеҳо фарзияҳо ва тахминҳои бебунёд ва ғайриилмӣ пешниҳод мегарданд. Барои ҳамин, пажӯҳиши муфассал ва ҳамаҷонибаи таърихӣ, этникӣ ва забонии тамаддун ва фарҳанги ориёӣ, таҳқиқи ҳамаҷонибаи этноними тоҷик барои устуворсозии босанад ва бодалели мавҷудияти…
Подробнее » -
Андешае чанд перомуни забони адабӣ ва садонокҳои он
Меъёрҳо ва қоидаҳои забони адабӣ дар муддати тӯлонии таърихи густариши забони адабӣ ташаккул ёфта, шакли собит ва устувор пайдо намуда, дар шакли дастур ё грамматикаи забон даромада, барои ҳамаи соҳибзабонон иҷрои ин қоидаҳо ҳатмӣ мегардад. Ба ҳамагон маълум аст, ки меъёрҳои забони адабии тоҷик дар асрҳои IX-X дар давраҳои Саффориёну…
Подробнее » -
Сайри таърихии садонокҳои забони тоҷикӣ
Забони модарии мо, ки дар даврони истиқлол барои рушду густариши он тамоми имконияту шароит фароҳам шудааст, дар давоми 20-соли истиқлолият ба муваффақияту дастовардҳои чашмгире ноил шудааст. Забони тоҷикӣ имрӯз дар ҳақиқат ба як забони тавонои расмиву коргузорӣ табдил ёфта, тибқи Сарқонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон (дар моддаи дувуми он) «Забони давлатии Тоҷикистон…
Подробнее » -
Андешаҳо дар атрофи таърихи забони мо
Таърихи такомул ва ташаккули забонҳои эронӣ дар муддати се садаи охир аз тарафи пажӯҳишгарони эроншинос то андозае таҳқиқ шудааст. Аксари ҷанбаҳои асосӣ ва куллии он дастраси ҳамагон гардидааст. Махсусан, таърихи давраҳои бостонии инкишофи забони мо, хосатан асрҳои қадим ва миёна дар ин муддат аз тарафи муҳаққиқони зиёде мавриди баррасӣ қарор…
Подробнее » -
Саҳми Боголюбов М.Н. дар таҳқиқи забоншиносии матнҳои суғдӣ
Михаил Николаевич Боголюбов (1918-2010) яке аз олимони эроншиноси машҳури рус, доктори илми филология, профессор, узви пайваста (академик)-и Академияи илмҳои собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ ва баъдан Россия тамоми фаъолияти илмиву эҷодии худро ба таҳқиқи забонҳои эронӣ сарф кардааст. Ӯ аз соли 1944 то соли 1946 устоди кафедраи филологияи эрони факултети филологияи Донишгоҳи…
Подробнее » -
Ном ва хостгоҳи забони тоҷикӣ аз назари Бобоҷон Ғафуров
Имрӯзҳо мардуми тоҷик 100-солагии устод Бобоҷон Ғафуровро ҷашн мегирад. Осор ва фаъолияти илмиву фарҳангии Бобоҷон Ғафуров асосан ба тарғиб ва ба таври илмӣ асоснок кардани гузаштаи таърихӣ, сиёсӣ, фарҳангӣ ва иҷтимоии миллати тоҷик нигаронида шуда буд, ки пойдевори ин мубориза асари безаволи устод Бобоҷон Ғафуров «Тоҷикон» мебошад. Махсусан масъалаҳои пайдоиши…
Подробнее »