1. Мафхуми одам,индивид,шахс,индивидуалноки.
2. Сохти шахс. Равияи шахс.
3. 2.Шавку хаваси шахс.
4. 3.Имкониятхои шахс.
5. 4.Процесси,холат ва хусусиятхои шахс.
6. 5.Дарачаи худбаходихии шахс.
7. 6.Дарачаи иддаои шахс.
8. 7.Идеали шахс.
9. 8.Эътикот ва чахонбинии шахс.
10. 9.Талаботхои шахс.
Барои ташаккули шахсияти инсон сохти психологии психологии онро донистан зарур аст.Дар адабиётхои илми ба сохти шахс чунин унсурхоро дохил кардан мумкин аст:
1.Равияи шахс.
2.Шавку хаваси шахс.
3.Имкониятхои шахс.
4.Процесси,холат ва хусусиятхои шахс.
5.Дарачаи худбаходихии шахс.
6.Дарачаи иддаои шахс.
7.Идеали шахс.
8.Эътикот ва чахонбинии шахс.
9.Талаботхои шахс.
Равияи шахс-ин муносибати интихоботии шахсро ба гурухи предмету ходисахо ифода мекунад.Шахс аз байни ходисахои зиёд хамонашро бо шуурона чудо мекунад,ки барои у дар айни замон ва оянда мухиму заруранд ва ба он фаъолияти худро равона мекунад.
Шавку хавас- ин муносибати хиссии шахсро ба ин ё он чиз ёкас ифода мекунад.
Худбаходихи ва дарачаи идаои шахс-дар мавридхои муайяни синну солаш имконият пайдо мекунад,ки ба худаш эътибор дихад ба олами ботинии худ назар кунад,имкониятхои худашро бинад,худашро бо атрофиён мукоиса намояд-ин хама он маъноро дорад,ки шахс ба худаш бахо медихад.Баходихи ба худ аз мафхуми «Ман»-и шахс сар мешавад.Баътар кудаки сесола ба мафхуми «ман худам»муносибат зохир мекунад.Худбаходихи се дарачаро дорад:паст,миёна ва баланд.
Дарачаи иддао-гуфта ин муносибати интихобии шахсро ба ходисахо ва масъалахо ифода менамояд.Одамон дар интихоби масъалахои душвориашон гуногун хар хел дарачаи даъворо зохир мекунанд.Дарачаи иддао бо дарачаи худбаходихи ягонаанд.Агар яке Балан бошад,пас дигар низ баланд мешавад,ва баръакс.
Идеали шахс-ин намунаие мебошад, ки шахс чун у шудан мехохад ва бахри ин мубориза мебарад. Идеал шахсро ба фаъоли водор мекунад, мубориз менамояд. Идеал ин образест, ки онро шахс дар шароити хозира ба рохбари мегирад ва он накшаи худтарбияи уро муайян мекунад. Идеали шахс образи чамбаст кардашудаи мукаммал аст, ки барои дигаргон хамчун намуна хизмат мекунад. Идеалхо субъективи ва объективи мешаванд
Чахобинии шахс
Хар як давру замон чахонбинии муаянродар намояндагони он давр ташаккул медод.
Чан-ни-ин сист назаряхои инсон ба конунхои табиат ва чамъият мебошад. Одам дар асоси дониш, тасаввурот дар худ доираш назарро нисбати ин ё он ходиса пайдо мекунад.Чан-ии имрузаи мо чах-нии илми бояд бошад, ки дар заминаи фалсафаи матер-ти ба вучуд меояд. Чахонбини натанхо равияи умуми, максаднокии шахсро муаян мекунад, балки ба симои одам, ба маъмуи рафтору амал ва одати майлхои у беътасир намемонад. Чах-ни боз аз он чихат зарур аст, ки шахс тавассути он мавкеи худро дар чамъият муаян мекунад, орзую амал ва идеяхояшро дар хаёт амали мегардад.
Эътикод-бории амик ва асосноки одамро ба принеипи идеалхо ифода мекунад,ки онхоро у дар хаёти худ хамчун сарчашма кабул карда аст.Эътикод тавассути муносибати мустакилонаю амикфикри ба дониши ва муносибати бо масъулияти шахс ба вазифахои худ ташаккул меёбад.Муътакит одми устувореро мегуяд,ки кабилияти маъкул кунонидани окидаю корхои худро дорад ва бахри адои,карз ва хамагуна курбонихо таёр аст.
Мафхуми «ман»-маълум аст,ки дар сини хурдсоли ва чавони саъю кушиш ба худтарбиякуни,ба фахмиши нисбатан чои хурд дар зиндаги ва худи худаш хамчун субекти муносибатхои ихотакардаро пуркуваттар шудан гирифт.
Мафхуми «ман»-ин ба дарачаи Каму беши хиссиёт фахмиши нисбатан устувор хамчун системаи фавкулода дар бораи худи худаш ба мохияте,ки вай хамкории худро бо дигарон месозад, пешниход мекард.
Мафхуми «ман» ба сохти шахсият илова мешавад.Мафхуми «ман» се кисмашро дар бар мегирад.
1) Кисми когнитиви-ки дар бораи кобилият намуди зохири ва ахамияти ичтимоии худ тасаввуорот пайдо мекунад.
2) Кисми эмотсионнали- бахогузори аст, ки ба он: худэхтиромкуни, худтанкидкуни, худбини ва гайра дохил мешаванд.
3) Кавшерода, яъне орзуи одами холис будан, хусни таваччух пайдо кардан эхтиром нисбати рафикон ва гайра.
Талаботи шахс — Талабот ин як навъи дарачаи зарурати эхтиёчоти инссонро ба чизе ё кассе ифода мекунад.Талабот сабабюи фикри амали инсон аст ва шахсро ба фаъоли водор месозад.Талаботхо намудхои гуногун доранд ва асосан мо се намуди талаботро дида мебароем.
1) Талаботи модди -ин эхтиёчоти инсонро ба моддиёт ифода мекунад.Масалан: ба Сару либос. хурока ашёхо ва гайра моддиёт ба шахс хар хел таъсир мерасонад.Чизу чора , либос хурок ба инсон таъсири мусбат мерасонанд.
2) Талаботи маънави -ин ифода кардаи эхтиёчоти инсонро ба дониш,махорат,малака,тачриба,ахло мад/ет ва гайра мебошад.Дар байни талаботи модди ва маънави ягонаги вучуд дорад.
3) Талаботи ичтимой- ин дарачаи зарурати эхтиёчоти шахсро ба конуну коида ва Мееру арзишхои чамъияти ифода мекунанд, балки он конуну коидахо бояд ба талаботи шахс табдил ёбанд.Масалан:эхтиёчот кад н/-ин мехнат. ба дустию рафокат, ба хосил намудани мавкеи чамъияти ва гайра.Дар хар яки мо дар ботинамон эхтиёчот ба кадри мехнат чой дорад.
Шахс охиста-охиста ба чамъият ворид мешавад ва ичтимои мегардад. Инро дар психология социализацияи шахс меноманд. Поцесси социализация дар асоси таълиму тарбияи шахс ба амал меояд.Ин. диг. омилхое вучуд доранд, ки ин процесро метезонад.Ба онхо: воситахои ахбори омма. кайхон, чамъият, давлат, шахру дехот ва гайра дохил мешаванд.
Проц: социализацияро психологон: А.ВМудрик, В.П. Блонский, В.Г. Асмолов ва гайрахо тадкик н/нд.Ин процесс бояд аз овони хурди сар шавад ва то лахзаи охирини инсон давом ёбад.
Социализация-чараёни ташаккулёбии шахсият, омузиш ва аз худкунии фард, арзиши коида гузориши намунаи рафторе, ки хоси чунин чамъият, умумияти ичтимои, гурух аст.
#ь
