Кор бо операторҳои шарти ва даври дар Visual Basic 6.0

Алгоритми ҳалли масъала шарти бошад, онгоҳ программаи ба он мувофиrро низ шарти мегӯянд. Барномаҳои шартиро бо ёрии оперотарҳои шарти месозанд. Операторҳои шарти имконият медиҳанд, ки иҷро хаттии (пай дар пайи ) сатрҳои барнома вайрон карда шуда идоракунии барнома ба шартҳои дар барномаи истифода шаванда гузошта мешавад. Операторҳои шартиро дар забони барномасозии Visual Basic ба ду гурӯҳ ҷудо менамоянд:

Оператори шартии пурра ва оператори шартии нопурра.

Оператори шартии нопурра вобаста аз шарти дар он оварда шуда (ифода ё ифодаи мантиrи), идора кунии барномаро ба дигар сатрҳои он равона месозад ё операторҳои дар таркибаш нишондодашударо иҷро менамояд. Шакли нопурраи ин операторҳо чуни наст:

1. if шарт then оператор
2. if шарт then n

Дар ин ҷо if (агар) ва then (онгоҳ) калимаи калидӣ, шарт – ифодаи мантиrӣ, оператор – ягон оператори дилхоҳи иҷро шаванда ё гурӯҳи операторҳои Visual Basic ва n раrами сатре мебошад, ки дар барнома ба воситаи раrами оператор муроҷиат карда мешавад. Тарзи кори оператори шарти чунин мебошад, ки дар ҳолати иҷро шудани шарт(ифодаи мантиrи) амали баъд аз оператори then омада иҷро мегардад, дар ҳолати аск идоракунии барномаи ба амали дигир мегардад.

Барои пурратар омӯхтани иҷро кори ин оператор аз мисол истифода мебарем. Алгоритм ва барномаи аз байни ду адад ёфтани адади калонтаринро тариб медихем.

Алгоритм:

1. ибтидо
2. дохилкунии a,b;
3. натича у
4. агар a>b бошад у=а
5. агар a<b бошад у=b
6. чопи у
7. интихо

Барнома дар VB:

(Коди барнома)

Private Sub Command1_Click()

a = Val(Text1.Text)

b = Val(Text2.Text)

If a > b Then y = a

If a < b Then y = b

Label3.Caption = Str(y)

Print «Адади калонтарин у=»;

End Sub

Оператори шарти пурра аслан барои шартои мураккаб истифода бурда мешавад.

Фармати умумии ин оператор чунин аст:

If шарт then оператор еlse оператор

Дар инчо мисли пештара If(агар), then(онгох) ва else(вагарна) калимаи калади, шарт – ифодаи мантики, оператори – ягон оператори дилхохи ичро шавандаи Visual Basic(Basic) мебошад. Тарзи ичрошавии ин оператор аз оператори шартии нопурра фарк мекунад.

Дар хамин маврид агар шарт ичро гардад, он гох ё идоракунии барнома ба сатри оператори нишондда шуда мегузарад. Дарки пурраи by амалро аз барномаи дар поён ичрокарда шуда мефахмем. Барномае, ки дар боло(ичрои оператори шартии нопурра) ичро намудем бо вакти каму хисоби кутох, ба воситаи ичрои иноператор дида мебароем. Бо тагироти алгаритм ва барнома хисоб мекунем:

Алгоритм:

1. ибтидо
2. дохилкунии a,b;
3. натича у
4. агар a>b бошад у=а вагарна у=b
5. чопи у
6. охири шарт
7. интихо

Барнома дар VB:

(Коди барнома)

Private Sub Command1_Click()

a = Val(Text1.Text)

b = Val(Text2.Text)

If a > b Then y = a else y=b

Label3.Caption = Str(y)

Print «Адади калонтарин у=»;

End if

End Sub

Оператари даври: Агар алгоритми халли масъала даври бошад, он гох барномаи

ба он мувофикро даври(сикли) меноманд. Дар чунин барномахо баъзе пайдарпаии

амлиётхо якчанд маротиба такрор мешаванд. Барномахои даври бо ёроии

оператархои гузориш ё опператори махсуси For(барои) ва Next(оянда, навбати)

сохта мешавад. Иноператорхоро мувофики ибтидо (сарлавха) ва интихои

сикл(давр) низ мегуянд. Агар дар барнома оператори For истифода шуда бошад,

онгох он хатман операти Next низ бояд мавчуд бошад дар холати набудани

иноператор фармои аз тарафи истифода баронда дода шуда ичро намегардад, ва

барнома тамомн корнамекунад. Намуди умумии оператори даври чунинаст:

For i=a to b step с

Тани давр(сикл)

Next i

Дар ин оператрхо i номи тагирёбанда буда, параметри давр(сикл) ном дорад. Бузургихои A,B ва C ифодахои арифметики (доимихои адади, номи тагирёбандахо) мебошанд ва мувофикан номи аввала, кимати нихои ва кадами тагирёбии парметри даврхоро bajда мекунад. Калимахои калидии To(то) ва Step(кадам) ба мисли калимхои For ва Next опереторхои Basic(Visual Basic) ба шумор мераванд. Пайдарпайии амалиётхои такроршаванда (оераторхо), ки сиклро ташкил медиханд, махз дар байни опраторхои даврии For ва Next чой дода мешавод. Ингуна амалиётхоро тани давр(сикл) мегуянд. Хангоми C=1 будан, калимаи калидии Step ба бузургии кадам С – ро навитан шарт нест.

Тарзи ичрои иноператор чунин аст: Аввал ба параметри кимати аввалааш бахшида мешавад (I=A) ва тани сикл як маротиба ичро мегардад. Баъд бо ёрии оператори Next кимати чории параметри сикл бо бузургии кадамаш зиёд карда мешавад, яъне I:=I+C ва идоракуни аз нав ба оператори For дода мешавад. Бо ёрии ин оператор кимати чории бо кимати имконпазири охиринаш мукоиса карда мешавад, яъне I>B, агар иншарт ичро гардад, он гох идоракуни ба операторе дода мешавад, ки он пас аз оператори Next омадааст ва дар холати акс, яъне дар мавриди I<=B будан, тани сикл аз нав ичро мегардад. инраванд то лахзае такрор меёбад, ки агар шарти I>B ичро нагардад. Агар кимати кадам манфи бошад, яъне C<0 (дар мавриди А>B аст), он гох барои итмоми сикл ичрои шарти I<B талаб карда мешавад. Дар мавриди A=B будан давр хамаги як маротиба такрор меёбад. Барои дарки пурраи мазмуни боло аз мисол истифода мебарем: Бо истифодаи оператори даври(сикли) пайдарпаии ададхои чуфт аз 2 то 50 – ро бо пахши тугмаи «оК» дар форма хосил менамоем.

Барнома дар VB:

(Коди барнома)

Private Sub Command1_Click()

For i = 2 To 50 Step 2

Print Tab(5); i

Next i

End Sub